جرم جعل سند ملکی چیست ؟
جعل سند ملکی فرآیندی است که در کشور ما به شدت اتفاق می‌افتد. مسلماً برای هر جرمی در قانون مجازات اسلامی، مجازاتی در نظر گرفته شده است. جعل سند یکی از همین جرائم است.
این جرم به‌تازگی به لیست جرائم موجود در جامعه اضافه نشده است. تقریباً از زمانی که خط کشف شد، همواره روند جعل اسناد نیز همراه بشر بوده است.
اما امروزه و با پیشرفت تکنولوژی این جرم روند تندتری به خود گرفته است و بیشتر در جامعه به چشم می‌خورد. جعل تنها در زمینه اسناد ملکی اتفاق نمی‌افتد.
بلکه در بسیاری از موارد انواع کارت‌های هویتی، کارت معافیت و … نیز جعل می‌شوند. اما آنچه در این بخش برای ما مهم است بررسی جرم جعل سند ملکی و قوانین اسلامی برای مجازات آن است.
بهترین روش برای رسیدگی به دعاوی ملکی کمک گرفتن از یک وکیل ملکی است. وکیل ملکی فردی است که مدت‌ها در این زمینه فعالیت کرده و از جزییات و قوانین جعل به‌خوبی آگاه است. از همین رو می‌تواند کمک خوبی برای مشکلات دعاوی ملکی نظیر جعل سند و … باشد.
تعریف جعل سند ملکی
بطورکلی منظور از جعل سند ملکی ، تغییر دادن آگاهانه سند برای سوء‌استفاده از آن به‌عنوان نسخه اصلی است. در جعل سند اغلب مقوله ضرر فرد دیگر مطرح است.
در قانون 532 مجازات اسلامی تعریف کلی برای جعل ارائه شده است. بطورکلی هرگونه ساختن نوشته یا سند، ساختن مهر و امضای افراد رسمی و غیر رسمی، الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگه، قلم بردن، خراشیدن یا سیاه کردن یا محو و الحاق یک نوشته و هر آنچه به قصد تقلب انجام شود، جعل خوانده می‌شود.
برای اثبات جرم جعل سند چه شرایطی لازم است؟
برای به اثبات رساندن جرم جعل، موضوع جعل باید سند یا نوشته باشد. به‌عبارتی جعل باید روی سند باشد. جعل سند ملکی ، تنها متعلق به افراد دیگر نیست.
وقتی فردی در اسناد متعلق به خود مانند اجاره‌نامه‌ای که متعلق به خود اوست نیز دست ببرد، جعل اسناد محسوب می‌شود. بهتر است در دعاوی ملکی که در آن جرم جعل مطرح است، از همان ابتدا از یک وکیل ملکی باتجربه کمک بگیرید. زیرا این جرائم، جرائمی هستند که برای اثبات آن‌ها باید از دانش حقوقی خوبی برخوردار بود.
البته یکی از شروط دیگر اثبات جعل این است که دست بردن در سند یا نوشته‌ای سبب ضرر دیگری شود. در این گونه جرائم ماهیت جرم باید ساختگی و تقلبی باشد. منظور از ضرر فرد دیگر ضرر مادی یا معنوی است.
برای مثال در جعل اسناد ملکی اشخاص در دارایی خود متضرر می‌شوند. اما در بعضی موارد جعل اسناد سبب ضرر معنوی فرد یا به عبارتی به خطر افتادن آبرو، اعتبار و حیثیت شغلی و خانوادگی اشخاص می‌گردد. این امر مصداق امکان اعاده حیثیت است.
برای مثال اگر فردی با جعل دادنامه و مجرم نشان دادن یک فرد سبب ریختن آبروی او شود. این امر جعل محسوب شده و قابل تعقیب است.
انواع جعل
جعل نیز دارای انواع مختلفی است. اگر بخواهیم انواع جعل را بطورکلی دسته بندی نماییم، می‌توانیم آن را به دو بخش تقسیم کنیم. جعل کلی و جعل جزئی.
جعل کلی چیست؟
در جعل کلی، کل نوشته ساختگی است و اصالت ندارد. برای مثال در مورد جعل سند ملکی می‌توان به جعل سند خانه‌ای که اصلاً وجود ندارد اشاره کرد یا برای مثال وقتی فردی گواهینامه خود را جعل می‌کند، یعنی جعل کلی انجام داده است.
جعل جزئی چیست؟
در این نوع جعل سند اصل است، اما در قسمتی از آن دست برده شده است. برای مثال شما در سند خانه خود در متراژ آن دست برده باشید. این جعل جعل جزئی است. در اینصورت، تمام سند باطل خوانده نمی‌شود، بلکه همان بخش از سند باطل خواهد بود.
شرط اثبات این جرم، این است که در آن امکان به اشتباه انداختن اشخاص متعارف وجود داشته باشد. به‌عبارتی این امر باعث شود تا شخصی، مورد جعلی را با اصل آن اشتباه بگیرد. برای مثال در مورد سند ملکی فرد متعارف متراژی که در سند دستکاری شده است را با متراژ حقیقی خانه اشتباه بگیرد.
نکته مهم: منظور از به اشتباه انداختن افراد متعارف، افراد معمولی جامعه است.
آشنایی با عناصر جرم جعل
جرم جعل دارای سه عنصر اصلی است. برای تحقق این جرم، این سه عنصر باید در کنار هم وجود داشته باشند. این سه عنصر شامل عناصر مادی، قانونی و معنوی هستند. اگر برای اثبات جرم جعل، نظیر جعل سند ملکی و … یکی از این عناصر وجود نداشته باشد، جرم محقق نخواهد شد.
عنصر مادی در جرم جعل
برای تحقق جرم جعل، مجرم باید قصد مجرمانه داشته باشد. به‌عبارتی باید یک تصور ذهنی از وقوع جرم در ذهن مجرم باشد تا جرم بتواند محقق شود. بنابراین عنصر مادی جرم جعل بر دو قسم است.
- باید در عالم خارج یا به شکلی خارجی تحقق پیدا کند.
- برای تحقق آن باید اقدامی انجام شده باشد.
اشکال مختلف عناصر مادی جرم جعل که در ماده 532 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است:
همانطورکه گفتیم در قانون مجازات اسلامی اگر دو عنصر مادی جرم جعل محقق شود. برای آن مجازات در نظر گرفته شده است. در ماده 532 قانون مجازات اسلامی اشکال مختلف عنصر مادی جرم جعل بطور کامل تفکیک شده است.
اگر برای دعاوی ملکی از خدمات وکیل ملکی استفاده می‌کنید، بدون نیاز به هر اطلاعاتی می‌توانید شکایت خود را پیگیری نمایید. زیرا در اینصورت تمام روند آن از طریق وکیل انجام می‌شود. توصیه می‌شود با توجه به پیچیده بودن روند دعاوی ملکی برای تحقق حقوق خود، حتمآً از یک وکیل ملکی کمک بگیرید.
-
ساختن نوشته یا سند رسمی یا غیر رسمی:
در این نوع جعل سند اصلی وجود ندارد، در حقیقت جاعل سندی را می‌سازد. این مورد یکی از عمده‌ترین موارد جعل سند ملکی است. برای مثال جاعل با ساختن سند یک واحد آپارتمان، اقدام به فروش آن می‌نماید.
-
ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیررسمی
مهر و امضا عمده‌ترین علائمی هستند که اشخاص برای منتسب کردن یک سند یا نوشته به خود بر جای می‌گذارند. جعل هر علامتی که شخص به وسیله آن سندی را به خود منتسب می‌کند، جرم محسوب می‌شود.
-
تغییر موضوع سند با خراشیدن
در این مورد اغلب با استفاده از لوازم تیزی همچون چاقو و تیغ اقدام به تراشیدن حرفی از یک نوشته می‌کنند. از همین رو در پی آن موضوع آن سند تغییر می‌کند. برای مثال در جعل سند ملکی ممکن است فردی با تراشیدن یکی از حروف سند، اقدام به کم کردن متراژ نماید.
-
تغییر موضوع سند با تراشیدن
تغییر موضوع سند با تراشیدن تقریباً با خراشیدن یکی است با این تفاوت که در تراشیدن کل یک کلمه تراشیده می‌شود و ماهیت سند به واسطه آن تغییر می‌کند.
-
قلم بردن
قلم بردن در سند، نوع دیگری از دستکاری سند و یکی از مرسوم‌ترین روش‌های جعل سند است که حتی بین عوام نیز رواج دارد. با استفاده از این روش می‌توان در کل یا جزء این سند، تغییراتی را ایجاد کرد. برای مثال چیزی به سند اضافه یا از آن کثر نمود.
نکته مهم: منظور از جعل سند، تنها جعل سند ملکی نیست. بلکه این سند می‌تواند، چک، وصیت نامه یا سایر اسناد باشد.
- الحاق
همانطورکه از معنی لغوی الحاق پیداست. الحاق به معنی اتصال کردن است. به این معنی که چیزی به سند افزوده شود.
-
محو
معنی محو نیز از لغت آن کاملاً مشهود است. این امر به معنی نابود کردن یا پاک کردن بخشی از سند است.
-
اثبات
در برخی موارد عباراتی می‌توانند یک سند را بی‌اعتبار کنند. برای مثال در مورد فوت یک فرد، شناسنامه او با عبارت فوت شد بی‌اعتبار می‌گردد. اثبات به این معنی است که این عبارت محو شود و سند مذکور مورد استفاده قرار بگیرد.
نکته: در دعاوی ملکی پیش آمده است که فردی از راه اثبات اقدام به استفاده از شناسنامه شخص مرده و وکالت او برای فروش اموال آن نماید. از همین رو فرد خریدار ممکن است با شکایت وراث مواجه شود. در چنین شرایطی بهترین راه کمک گرفتن از یک وکیل ملکی است.
-
سیاه کردن
در این حالت جاعل برای ناخوانا کردن یک نوشته آن را با ماژیک و … خط میزند.
-
تأخیر سند نسبت به تاریخ حقیقی
در این حالت جاعل تاریخ تنظیم سند را بر خلاف تاریخ واقعی آن درج می‌نماید.
-
الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر
در این حالت دو نوشته به یکدیگر چسبانده می‌شوند. به‌گونه‌ای که از الصاق این دو سند به یکدیگر سند مورد قبولی ایجاد خواهد شد. برای مثال در بسیاری از انحصار وراثت‌های قدیمی که در آن‌ها سندی به اراضی تقسیم شده تخصیص داده نمی‌شد.
از این امر استفاده می‌شود. به‌عبارتی صاحب ملک برای فروش زمین خود نامه انحصار ورثه را ضمیمه می‌کند تا بتواند برای مال خود درخواست سند کند یا حتی آن را بفروشد.
این نوع الصاقات زمانی جعل سند ملکی محسوب می‌شود که زمین مذکور به فرد به ارث نرسیده باشد و فرد با جعل این موضوع قصد داشته باشد، از ملک مذکور استفاده نماید.
-
استفاده از مهر فردی بدون اجازه
بسیاری از افراد به‌ویژه افراد قدیمی و بی‌سواد، مهرهایی دارند که از آن به‌عنوان امضای خود استفاده می‌کنند. استفاده از مهر یک فرد بدون اجازه او جعل سند محسوب می‌شود.
عنصر قانونی در جرم جعل
گفته‌های فوق تنها بخشی از توضیحات مواد 523 تا 542 قانون مجازات اسلامی است که در مورد جرم جعل، اعم از جرم جعل سند ملکی و مجازات آن‌ها بطور کامل توضیح می‌دهد.
عنصر روانی یا معنوی جرم جعل
این جرم در دسته جرائم عمدی قرار می‌گیرد. زیرا فردی که مرتکب این جرم شده است آگاهانه دست به این عمل زده است. برای مثال همه می‌دانند که حق جعل یک سند ملکی یا ساختن یک سند یا حتی دست بردن به محتویات آن را ندارند. از همین رو فردی که این کار را انجام می‌دهد با آگاهی کامل این کار را کرده است.
البته برای پیگیری جرم جعل ابتدا باید ثابت شود که فرد با علم بر اینکه حق دست بردن در سندی خاص را ندارد، این کار را انجام دهد. همچنین فردی که مرتکب این کار می‌شود باید قصد این را داشته باشد که دیگران را با استفاده از سند معجول فریب دهد. در اینصورت فرد جاعل از این راه سبب ضرر افراد دیگر خواهد شد.
نکات مهم در مورد جعل اسناد و استفاده از آن‌ها
اگر فردی نسبت به جعل سند ملکی یا هر سندی دیگری اقدام نماید و از آن برای کلاهبرداری استفاده کند، مانور متقلبانه انجام داده است. به عبارتی کاری انجام داده است که درنتیجه آن دیگری را فریب دهد و اموال آن را ببرد.
اگر فردی از طریق جعل سند و استفاده از آن مالی را به دست آورد، لزوماً بر اساس احکام حصول مال نامشروع محاکمه نخواهد شد.
برای اعاده دادرسی نظر کارشناسی مبنی بر جعلی بودن مدارک مورد ادعا لازم است.
وقتی به فردی چک سفید امضا داده شود، یعنی به فرد این اختیار داده شده است که آن را مطابق با میل و سلیقه خود پر کند. از این رو این امر جعل سند تلقی نمی‌شود.
برای اینکه بزه جعل سند ملکی یا سایر اسناد اثبات شود باید اصل سند معجول به دادگاه ارائه شود و ارائه رونوشت آن برای این کار کافی نیست.
ادعای جعل باید در مرحله اول دادرسی اعلام شود. در غیر اینصورت در مراحل تجدید نظر قابل پذیرش نیست.
جعل کپی سند ملکی ، جعل محسوب نمی‌شود.
اگر چک بعد از فوت صاحب چک صادر شود مصداقی برای جعل خواهد بود.
نتیجه گیری:
جعل یکی از انواع بزه است که در آن فردی با دستکاری یا ساختن سندی قصد فریب دیگران را دارد. یکی از انواع جعل، جعل سند ملکی یا جعل اسنادی برای نقل و انتقالات املاک است.
این نوع جعل سند در دسته دعاوی ملکی قرار می‌گیرد. باتوجه به قوانین متعدد و روش‌های دشوار احاقه این نوع حقوق، بهتر است از همان ابتدای کار از یک وکیل ملکی مناسب کمک گرفت.
الهام آریان کیان یکی از وکلای پایه یکم دادگستری است که از سال 79 فعالیت خود را به‌صورت تخصصی به‌عنوان وکیل ملکی و در زمینه دعاوی ملکی آغاز کرده است. برای طرح پرسش‌های خود و اطلاع از روند رسیدگی به پرونده و دریافت مشاوره تلفنی رایگان می‌توانید با شماره تلفن‌های دفتر وکالت آریان لو تماس بگیرید.