مراحل طلاق توافقی
طلاق توافقی چیست؟ مراحل طلاق توافقی؟ مدارک طلاق توافقی چیست؟
همانطور که قانون ازدواج را محترم شمرده و برای نظم بخشیدن به آن قواعدی وضع کرده، طلاق را نیز یک راه حل برای اختلافات و مشکلات جدی در نظر گرفته است. علی‌رغم اینکه طلاق عملی مذموم است، اما ممکن است در مواردی افراد با یکدیگر سازش نداشته باشند و چاره‌ای جز جدایی طرفین باقی نماند. به همین دلیل، در قانون راه‌ها و روش‌های مختلفی برای طلاق پیش‌بینی شده است که بر اساس آن می‌توان طلاق را به طلاق از طرف مرد، طلاق از طرف زن و طلاق توافقی تقسیم‌بندی کرد.
یعنی علاوه بر اینکه مرد می‌تواند زن خود را با رعایت مراحلی طلاق بدهد، زن نیز در صورت وجود پپاره‌ای از مسائل می‌تواند درخواست طلاق بدهد. علاوه بر این، زوجین هر زمان که بخواهند می‌توانند با یکدیگر توافق کرده و درخواست طلاق توافقی کنند. بنابراین، در این مقاله طلاق توافقی، مراحل طلاق توافقی و مدارک طلاق توافقی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
تعریف طلاق توافقی و انواع آن
ساده‌ترین و کم دردسرترین نوع طلاق، طلاق توافقی است که در این روزها به دلیل زمان بر نبودن مراحل رسیدگی که برای انجام آن لازم است، تبدیل به طلاق رایج شده است. علاوه بر این، طی کردن مراحل طلاق توافقی بدون نزاع و درگیری طرفین انجام می‌شود و از دعاوی احتمالی مربوط به آن کاهش می‌دهد.
برخلاف آنچه که عموم مردم تصور می‌کنند در طلاق توافقی حتما لازم نیست زن مهریه خود را ببخشد و از حق و حقوق قانونی خود چشم پوشی کند بلکه هر توافقی که بین زوجین صورت گرفته باشد معتبر است.
در واقع لازم است طرفین در خصوص مسائل مالی و غیر مالی به توافق برسند. از جمله کلیه مسائل مربوط به طلاق از جملع مهریه، اجرت‌المثل، حضانت فرزندان بعد از طلاق و زمان و مکان ملاقات با فرزندان که می‌تواند در حین جلسه رسیدگی یا قبل از آن . به موجب سند رسمی و در دفترخانه اسناد رسمی انجام گیرد.
مراحل طلاق توافقی در دادگاه
- مراحل درخواست طلاق توافقی در دادگاه و مدت زمان انجام طلاق توافقی از ابتدا تا انتها توسط وکیل طلاق توافقی در شهر تهران 10 الهی 15 روز کاری طول می‌کشد.
- مراحل درخواست طلاق توافقی با وکیل از ثبت در دفتر الکترونیک قضایی تا صدور رأی طلاق توافقی انجام می‌شود.
- در خصوص مراحل طلاق توافقی با وکیل باید به این نکته توجه کرد که یک وکیل نمی‌تواند همزمان وکالت زن و شوهر را در پرونده طلاق توافقی قبول کند و چنین امری امکان پذیر نیست در این موارد دو وکیل باید وکالت طلاق توافقی زوجین را عهده می‌گیرد.
- انجام مراحل طلاق توافقی با وکیل اجباری نیست ولی پر واضح است که بودن وکیل مزایای فراوانی دارد. از جمله سرعت، جلوگیری در تنش و درگیری، عدم نیاز به مراجعه موکل که ممکن است مانع کار خود او باشد، کیفیت انجام کار با وکیل و حفظ حقوق موکل و …
- طلاق توافقی در دادگاه و محضر پس از صدور رأی طلاق توافقی که به گواهی عدم امکان سازش معروف است به پایان می‌رسد.
- پس از ثبت دادخواست طلاق توافقی در دفتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست به دادگاه فرستاده می‌شود و پس از تعیین شعبه توسط معاون ارجاع مجتمع قضایی خانواده (دادگاه خانواده) از سوی دادگاه پیامکی حاوی شماره پزونده و شعبه ارسال می‌گردد. ببا توجه به این که معمولاً پیامک دادگاه با تأخیر ارسال می‌شود بهتر است با کد رهگیری دادخواست ثبت شده به ساید عدل ایران قسمت پیگیری و دادخواست مراجعه کنید تا از شعبه دادخواست طلاق توافقی ارجاع شده مطلع گردید.
- از شرایط طلاق توافقی رضایت پدر زوجه نیست حتی اگر باکره باشد.
- در مرحله بعد از درخواست طلاق توافقی با مراجعه زوجین یا وکلای آنها به دادگاه، اگر زوجه دوشیزه باشد باید یک قطعه عکس همراه داشته باشد تا دادگاه او را به پزشکی قانونی به جهت معاینه بکارت معرفی کند. در شهر تهران مراجعه به پزشکی قانونی برای خانم‌هایی که اظهار می‌دارند که باکره می‌باشند الزامی است. البته راهکار قانونی برای مراجعه نکردن به پزشکی قانونی وجود دارد!
- مرحله بعدی از طلاق توافقی در دادگاه، معرفی زوجین یا وکلای آنها به واحد مشاوره است. واحد مشاوره در بعضی از شهرها در بهزیستی یا مراکز مشاوره خارج از دادگاه است ولی در شهر تهران در هر مجتمع قضایی واحد مشاوره تأسیس شده است.
- مرحله بعد، حضور نزد قاضی شعبه و امضاء صورتجلسه دادگاه است. پس از آن باید منتظر ماند تا رأی تایپ شود و به امضاء قاضی شعبه برسد. مرسوم است که رأی طلاق توافقی به صورت حضوری به زوجین یا وکلای ایشان در دادگاه ابلاغ می‌شود و در ذیل آن می‌نویسند که اعتراضی ندارند و حق تجدید نظر و فرجام خواهی را ساقط می‌کنند.
- با صدور گواهی عدم امکان سازش و قطعیت آن مرحله بعدی مراجعه به دفتر طلاق است همانطور که می‌دانید مدت اعتبار گواهی عدم امکان سازش سه ماه پس از تاریخ قطعیت است.
- در تمام مراحل طلاق توافقی در دادگاه حضور زوجین یا وکلای آنها الزامی است و در صورت پشیمانی یکی از آنها تا قبل از صدور رأی، پرونده بسته خواهد شد. بنابراین توافق زوجین از ابتدا تا انتها می بایستی حفظ شود.
- اگر زنی دوشیزه یا یائسه نباشد برای ثبت طلاق نیاز به آزمایش عدم بارداری است که امکان اخذ آن از بیمارستان یا آزمایشگاهی (خصوصی یا دولتی) بلا مانع است. باردار بودن مانع از ثبت طلاق نیست. البته باید توجه داشت در بعضی از مجتمع‌های قضایی آزمایشگاه تأسیس شده است که زوجه بایستی از آن‌جا گواهی را اخذ نماید.
- یکی از مراحل طلاق توافقی ثبت توافق‌های زن و شوهر درمورد مهریه، حضانت، نفقه، جهیزیه و اجرت‌المثل است. رویه به این صورت است که وکیل طلاق توافقی قبل از دادخواست و با مراجعه زوجین توافقات آنها را صورتجلسه می‌کند و توافقنامه طلاق توافقی تنظیم می‌کند و به امضاء زوجین می‌رساند. بدیهی است که متن توافقنامه طلاق توافقی در رأی دادگاه انعکاس پیدا می‌کند. در دادگاه نیز نزد مشاور و همچنین نزد قاضی توافقات زوجین صورتجلسه می‌شود.
مشاوره اجباری طلاق توافقی دقیقا چگونه است؟
الزام به انجام مشاوره موضوعی کاملاً قانونی و بر گرفته از قانون حمایت خانواده مصوب اسفند ماه سال 91 است. در ماده 25 این قانون موضوع ارجاع طلاق توافقی به مشاوره جزء الزامات و تکالیف دادگاه خانواده است و در واقع دادگاه خانواده بدون جلب نظر مشاوره خانواده نمی‌تواند اقدام به صدور رای ( گواهی عدم امکان سازش) نماید.
در ماده قانونی فوق‌الذکر برای انجام مشاوره خانواده قبل از صدور رأی عبارت(باید) وجود دارد، ماده مذکور نشان می‌دهد که دادگاه برای انجام مشاوره خانواده اختیار ندارد بلکه الزام و تکلیف دارد و حتماً باید مشاوره قبل از صدور رأی انجام شود.
برای همین منظور و طبق رویه‌ای که ماه‌ها است در تمام ایران جریان دارد، پیرو توافقات حاصله بین قوه‌قضائیه و سازمان بهزیستی کشور است و زوجین گرامی باید برای حضور در جلسات مشاوره مطابق با موارد ذیل عمل نماید:
- مراجعه به سامانه اینترنتی تصمیم ( مداخله در طلاق) و ثبت مشخصات و ثبت مام در این سامانه و انتخاب نزدیک‌ترین مرکز غربالگری به محل سکونت و انتخاب تاریخ مراجعه است.
نکته: انتخاب مرکز غربالگری و تاریخ مراجعه اختیاری است، در نتیجه زوجین می‌توانند هر کدام از مراکزی که در سامانه تصمیم وجود دارد و همچنین تاریخ مراجعه را به اختیار خود انتخاب نمایند.
- زوجین در تاریخ مورد نظر به مرکز غربالگری انتخاب شده مراجعه می‌نمایند و پس از اقدامات لازم به یکی از مراکز مشاوره منتخب برای شروع جلسات مشاوره خانواده معرفی می‌شوند.(می‌توانند از وکیل طلاق توافقی کمک بگیرند)
- پس از انجام جلسات مشاوره مشاوران مذکور( حدوداً 5 جلسه مشاوره لازم است)، اگر زوجین همچنان بر تصمیم خود مبنی بر طلاق اصرار داشته باشند، مرکز مشاوره اقدام به صدور گواهی عدم انصراف از طلاق می‌نماید.
نکته: صدور گواهی عدم انصراف از طلاق که برای ثبت دادخواست طلاق توافقی الزامی است، حدوداً 45 روز پس از پایان جلسات مشاوره امکان پذیر است.
- پس از صدور گواهی عدم انصراف از طلاق زوجین متقاضی می‌توانند به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و نسبت به ثبت دادخواست طلاق توافقی اقدام نماید. سپس برای زوجین وقت جلسه دادرسی تعیین خواهد شد که باید در تاریخ و ساعت تعیین شده در شعبه دادگاه خانواده که تمامی این موارد در ابلاغیه دادگاه مشخص شده است حضور داشته باشند.
چند جلسه مشاوره نیاز است و چقدر زمان می‌برد؟
انجام حداقل 5 جلسه مشاوره الزامی است و بسته به ازدحام یا خلوتی مرکز مشاوره، روسه زمانی مشاوره بین حداقل 45 روز تا 3 ماه متغیر خواهد بود.
جلسات اجباری مشاوره تحت هیچ شرایطی کمتر از 45 روز نخواهد بود و شما هم اگر بنا به هر دلیلی تمایلی به حضور در جلسات مشاوره اجباری و صرف زمان حداقل 45 روز را ندارید و همچنین تمایلی به حضور در جلسه دادگاه و دفتر طلاق ندارید با یک ما تماس بگیرید.
توافق در مورد مهریه در طلاق توافقی
یکی از تعهدات و دیون بسیار مهمی که عقد نکاح برای مرد ایجاد می‌کند، مهریه است. مهریه از دیون ممتاز محسوب می‌شود و زن در مورد مطالبه مهریه بر دیگر طلبکاران شوهر خود، ارجحیت دارد. اگر زوجین در مورد مهریه و شرایط پرداخت آن به توافق نرسند، دادگاه گواهی عدم امکان سازش خودداری خواهد نمود و در نتیجه عملاً امکان طلاق توافقی وجود نخواهد داشت.
طبق ماده 1082 قانون مدنی:
( به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید). بنابراین به محض اینکه صیغه عقد نکاح جاری می‌شود، مالکیت زن بر مهریه مستقر می‌گردد.
در همین رابطه در ماده 1085 قانون مدنی آمده است (زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقایل شوهر دارد امتناع کند، مشروط بر این که مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود).
- توافق زوجین در مورد مهریه می‌تواند شامل موارد ذیل باشد:
- زوجین توافق کنند که مرد مقدار مشخصی از مهریه را بردازد، مثلاً زن می‌تواند تمام یا بخشی از مهریه خود را بذل کند (ببخشد) و الباقی را مطالبه کند اما برای پرداخت آن به مرد مهلت می‌دهد. دفت کنید که مهلت باید حتماً مشخص و معین باشد و اگر زمان یا زمان‌های پرداخت آن مشخص نشود، چنین شرطی به علت غرری بودن باطل است.
- زن می‌تواند صرفاً بخشی از مهریه خود را در ازای بدست آوردن برخی از امتیازات به شوهر خود بذل نماید اما الاقی آن را مطالبه نماید که در چنین صورتی باید مشخص شود که اولاً دقیقا چه مقداری از مهریه را بذل می‌نماید. دوما الباقی مهریه را به چه ترتیبی دریافت می‌نماید.
توافق در مورد اجرت‌المثل در طلاق توافقی
اجرت‌المثل ایام زوجیت نیز یکی از حقوق مالی زوجه است که در قیاس با مهریه نفقه در درجه پایین‌تری قرار دارد و بار اثبات این که زن مستحق دریافت اجرت‌المثل هست یا خیر با خودش است و اگر در مورد آن ادعایی داشته باشد و نتواند مطابق با قانون، استحقاق خود بر اجرت‌المثل را اثبات نماید، ادعای وی مسموع نخواهد بود.
شرایط قانونی که بر اساس آن زن استحقاق دریافت اجرت‌المثل ایام زوجیت را دارد در تبصره ماده 336 قانون مدنی ذکر شده است و باید ( جمع تمام شرایط) وجود داشته باشد.
مدارک لازم برای طلاق توافقی
مدارک مورد نیاز برای طلاق توافقی شامل اصل و کپی شناسنامه، اصل و کپی کارت ملی و کپی عقدنامه یا سند ازدواج است. علاوه بر این، اجرای صیغه طلاق توافقی مستلزم این است که زن در صورت باکره بودن، گواهی سلامت را به دفتر ثبت ازدواج و طلاق ارائه داده و در صورتی که باکره نیست، گواهی عدم بارداری خود را به همراه گواهی عدم امکان سازش به دفترخانه برای ثبت طلاق ارائه کند.
نتیجه‌گیری
طلاق توافقی یکی از انواع طلاق‌ها است که امروزه بسیاری از افراد به آن رو آورده‌اند. به طور کلی مراحل طلاق توافقی 14 مرحله است که باید توسط شخص یا وکیل طلاق توافقی انجام شود. به این نکته توجه داشته باشید که یک وکیل نمی‌تواند وکالت زن و هم شوهر را بپذیرد. زوجین بایستی 5 جلسه مشاوره قبل از طلاق را سپری کنند و در صورت عدم حضور طلاق انجام نخواهد شد.
طلاق توافقی نیز دوندگی‌هایی دارد که با حضور یک وکیل کار شما راحت‌تر می‌شود. الهام آریان کیان وکیل پایه یک دادگستری سال‌هاست که در حال فعالیت به عنوان وکیل طلاق توافقی، طلاق، ملکی و … است. فقط کافیست برای دریافت مشاوره تلفنی با شماره تلفن‌های دفتر تماس حاصل نمایید تا شما را در رابطه با مسائل مختلف حقوقی راهنمایی کنند.